Το τηλέφωνο της υπηρεσίας χτυπάει από το πρωϊ σαν τρελλό, μεσημεριάζει πλέον και διστάζεις να το σηκώσεις γιατί υποπτεύεσαι ότι θα ακούσεις αγανακτισμένο πολίτη αφού η βλάβη στην ύδρευση, που παρουσιάστηκε ξαφνικά χτες βράδυ, ακόμα δεν έχει αποκατασταθεί. Κρύος ιδρώτας σε λούζει γιατί πλησιάζει η ώρα να σχολάσεις, ενώ το νερό εξακολουθεί να είναι κομμένο σε όλη την κωμόπολη πάνω από 12 ώρες. Το απόγευμα ή και βράδυ ποιός θα ασχοληθεί να τους ενημερώσει, ποιός θα αναλάβει τους συντονισμούς των απαραίτητων εργασιών? Αισθάνεσαι ενοχές και αναρωτιέσαι τι να λένε για την υπηρεσία σου οι καταναλωτές, που εδώ και καιρό ταλαιπωρούνται με απανωτές βλάβες ύδρευσης, σχεδόν καθημερινά.
Μην κοιμηθείς ήσυχος διότι οι καταναλωτές λένε τα χειρότερα και αυτά που δεν φαντάζεσαι για την υπηρεσία σου. Ο λόγος είναι απλός, όταν προσφέρεις ένα προϊόν ή μία παροχή υπηρεσίας που εμφανίζει συχνά προβλήματα στην χρήση του και πολλές φορές προκαλεί οικονομικές επιπτώσεις, προβλήματα εξυπηρέτησης της ανθρώπινης υγιεινής και απόκλιση από τον συνήθη τρόπο ζωής, τότε θα έχεις δυσαρεστημένους πελάτες. Όπως βάρεσε μέσα σου το καμπανάκι έτσι θα πρέπει να χτυπήσει μέσα και σε όλους τους υπόλοιπους εργαζόμενους και διοικούντες της υπηρεσίας. Μην εφησυχάζεις τον εαυτό σου σκεπτόμενος ότι εργάζεσαι σε μία θεσμοθετημένη υπηρεσία από το νόμο και ότι δεν δουλεύεις σε μία ιδιωτική εταιρεία που θα πτωχεύσει εάν έχει δυσαρεστημένους πελάτες. Μία τουλάχιστον ιδιωτική επιχείρηση πολύ πιθανόν να ενδιαφέρεται για την εξαγορά της υπηρεσίας σου και να βρίσκεται ήδη σε διαβούλευση με τους αρμόδιους. Το ίδιο πρέπει να συνειδητοποιήσουν και οι διοικούντες τα της υπηρεσίας, να μην ξεχνούν ότι όσο εύκολα τους τοποθέτησε στο βάθρο ο καταναλωτής άλλο τόσο εύκολα μπορεί να τους γκρεμοτσακίσει από εκεί.
Βλάβες ύδρευσης
Οι βλάβες στην ύδρευση, έτσι όπως έχουν επικρατήσει στην χώρα μας, αποτελούν ελληνικό φαινόμενο σχεδόν καθημερινό. Όταν δεις ο δρόμος να καταλαμβάνεται από ένα σκαπτικό JCB, κόσμο μαζεμένο να λέει το κοντό του και το μακρύ του γύρω από μία λακούβα 2Χ2Χ2, ένα λοφίσκο από λασπωμένα μπάζα και αποξηλωμένη άσφαλτο παραδίπλα, μία αντλία φορητή με λάστιχα απλωμένα τριγύρω, 1-3 λασπωμένους εργάτες ή τεχνίτες ή βοηθούς, τότε ναι πολύ πιθανό να έχει συμβεί εκεί η βλάβη στο δίκτυο ύδρευσης.
Γιατί όμως συνέβη βλάβη εκεί και όχι σε κάποιο άλλο σημείο? Η απάντηση είναι ότι εκεί, σε εκείνο το σημείο, όλες οι εξωτερικές δυνάμεις συνενώθηκαν και υπερίσχυσαν της αντοχής του αγωγού και αυτός ράγισε ή άνοιξε τρύπα. Ποιές είναι αυτές οι εξωτερικές δυνάμεις? Αυτές οι εξωτερικές δυνάμεις είναι πολυποίκιλες, δηλαδή:
- ο χρόνος, όσο πιο παλιός είναι ο αγωγός τόσο μειώνεται η αντοχή του
- κακή παρτίδα παραγωγής σωληνώσεων από το εργοστάσιο
- κακή συναρμογή των ενώσεων, στα σημεία που πρέπει να ενωθούν οι αγωγοί μεταξύ τους ή με άλλα μεταλλικά εξαρτήματα (π.χ. βάνες και ζιμπώ), η συναρμογή χαλάρωσε και διαρρέει
- κακός συνδυασμός μεταλλικών εξαρτημάτων από διαφορετικό υλικό προκαλεί ηλεκτροχημική διάβρωση και διαρροή
- κακή παθητική προστασία των μεταλλικών εξαρτημάτων από το υγρό έδαφος
- κακή διαχείριση των υψηλών πιέσεων
- ακατάλληλα επιχώματα που περιέχουν πέτρες, όταν έρθουν σε επαφή πέτρες με αγωγό προκαλείται ρηγμάτωση
- ασυμπίεστα επιχώματα, αυτά με τον καιρό καθιζάνουν διαφορικά, τα ακολουθεί ο αγωγός που στραβώνει, με αυτό τον τρόπο και υπό συνθήκες υψηλής παραμόρφωσης αποσυναρμολογείται από τις συνδέσεις του ή σπάει στα σημεία παραμόρφωσης
- κακή επισκευή μίας βλάβης με τα ακατάλληλα υλικά με αποτέλεσμα την επανεμφάνισή της στο ίδιο σημείο
- απρόσεκτη, ανεξέλεγκτη εκσκαφή χωρίς ανθρώπινη επίβλεψη και υποβοήθηση του σκαπτικού μηχανήματος με αποτέλεσμα πρόκληση βλάβης και σε παρακείμενα δίκτυα κοινής οφέλειας
- μεγάλα φορτία αυτοκινήτων πάνω από τον δρόμο που σε συνδυασμό με τα παραπάνω πολλαπλασιάζουν την πιθανότητα εμφάνισης της βλάβης
Αν και υπάρχουν και άλλα είδη βλαβών ύδρευσης με άλλα αίτια, τα παραπάνω είναι αρκετά για να δώσουν την εικόνα της καθημερινότητάς σου με τις βλάβες ύδρευσης.
Επιπτώσεις των βλαβών ύδρευσης
Οι επιπτώσεις από τις βλάβες στην ύδρευση είναι πολυδιάστατες:
- μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες νερού με λεπτόκοκκο χώμα πάνω στην επιφάνεια της ασφάλτου
- κάποιες ποσότητες από το λεπτόκοκκο χώμα περνούν στο δίκτυο αποχέτευσης βρόχινων νερών, καθιζάνουν στα φρεάτια και στους αγωγούς μειώνοντας την αποχτευτική τους ικανότητα
- καθιστούν μεγάλη έκταση γύρω από την βλάβη επικίνδυνη για οχήματα και πεζούς λόγω ολισθηρότητας
- προκαλούν όχληση στην ομαλή κυκλοφορία των οχημάτων
- τα επιχώματα του αγωγού γύρω από την βλάβη και κάτω από την άσφαλτο έχουν χάσει μεγάλη ποσότητα από το λεπτόκοκκο χώμα και καθιζάνουν με τεράστια ευκολία
- δημιουργούνται σπηλιές κάτω από την άσφαλτο κίνδυνος - θάνατος για τα διερχόμενα αυτοκίνητα αφού είναι θέμα στιγμής να περάσει ένα όχημα και να πέσει μέσα στην σπηλιά, είναι χαρακτηριστικό το πάθημα σκαπτικού JCB (βλ. φωτό) στην προσπάθειά του να σκάψει γύρω από βλάβη έπεσε μέσα σε μία τέτοια σπηλιά.
- μία αναδρομή στο youtube.com έχει να δείξει πολλά τέτοια φαινόμενα κατάρρευσης οδοστρώματος σε κυκλικό περίπου σχήμα, αυτό γίνεται επειδή το νερό ξεπλένει τα λεπτόκοκκα και αποσταθεροποιεί τα χονδρόκοκκα υλικά του υπεδάφους
- προκαλούν πτώση στην πίεση των εσωτερικών δικτύων των σπιτιών - καταστημάτων με αποτέλεσμα να μην μπορούν τα λειτουργήσουν οι συσκευές τους
- προκαλούν εκνευρισμό στον καταναλωτή
- σε ανοργάνωτα δίκτυα η αποκατάστασή τους απαιτεί πλήρη διακοπή του νερού σε όλο το ενιαίο δίκτυο της κωμόπολης
- σε περιπτώσεις πλήρους διακοπής προκαλούν αγανάκτηση στον καταναλωτή
- αμαυρώνουν την εικόνα της υπηρεσίας
- ακόμα και αν η υπηρεσία έχει το τελειότερο control room τηλεμετρίας, εάν έχει βλάβες στα δίκτυά της και διακόπτει συχνά το νερό φαίνεται στα μάτια του καταναλωτή ότι έχει κάνει μια τρύπα στο νερό
- αυξάνουν το κόστος λειτουργίας - συντήρησης των δικτύων ύδρευσης φτωχαίνοντας τα αποθέματα του κουμπαρά της
- εάν τύχει στο μέτωπο της επιφανειακής απορροής να βρεθεί καθισμένο φρεάτιο αποχέτευσης αστικών λυμάτων μη στεγανό, τότε επιβαρύνεται και το κόστος λειτουργίας του δικτύου αποχέτευσης
Κάποιοι μιλούν για κόστος βλαβών που μετακυλίεται στους καταναλωτές. Αυτό που συμβαίνει έχει ως εξής:
- υπάρχει το κόστος της βλάβης που πιθανά προκαλείται στα παρακείμενα κτίσματα μετά από πιθανές εισροές υδάτων σε υπόγεια, το κόστος αυτό δεν είναι διεκδικίσιμο από την υπηρεσία διότι οι ιδιοκτήτες οφείλουν από τον ΓΟΚ να έχουν στεγανώσει τα υπόγειά τους
- υπάρχει το κόστος της βλάβης που πιθανά προκαλείται σε διερχόμενους πεζούς ή οχήματα εάν εμπλακούν σε ατύχημα οφειλόμενο στην βλάβη, το κόστος αυτό είναι διεκδικίσιμο από την υπηρεσία ως υπαίτια πρόκλησης
- υπάρχει το κόστος κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος για το νερό που χάθηκε
- υπάρχει το κόστος κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος για το νερό που εισήλθε στο σύστημα αποχέτευσης αστικών λυμάτων
- υπάρχει το κόστος αναστάτωσης των υπαλλήλων της υπηρεσίας που αντί να τρέχουν δεξιά και αριστερά πανικόβλητοι θα μπορούσαν να ασχοληθούν με κάτι άλλο πιο χρήσιμο, δημιουργικό και αναγκαίο
- υπάρχει και το κόστος αποκατάστασης της βλάβης στο δίκτυο και της ασφάλτου στην προτέρα κατάσταση
Τα 4 τελευταία κοστολόγια πληρώνονται από τον κουμπαρά των διαθεσίμων της υπηρεσίας. Δεν μετακυλίεται όμως στην τσέπη των καταναλωτών διότι κανένας λογαριασμός καταναλωτή δεν επηρεάζεται από την βλάβη. Όσα κυβικά ξόδεψε ο καθένας με βάση το υδρόμετρό του τόσα λεφτά θα πληρώσει. Σε επίπεδο όμως 1 έτους ή περισσοτέρων ετών, που οι βλάβες γίνονται κάποιες εκατοντάδες ή και χιλιάδες σε αριθμό, το συνολικό τους κοστολόγιο μπορεί να μην είναι δυνατό να αποπληρωθεί όλο από τον κουμπαρά των διαθέσιμων και να ωθήσει τους διοικούντες σε αύξηση του τιμολογίου. Τότε ναι, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι υπάρχει μετακύλιση στην τσέπη του καταναλωτή. Σε κάθε περίπτωση όμως είτε υπάρχει άμεση ή δεν υπάρχει άμεση μετακύλιση του κόστους, αυτό το κόστος θα μπορούσε να δαπανηθεί σε κάτι άλλο πιο δημιουργικό που έχει περισσότερο ανάγκη η ύδρευση.
Υπάρχουν υπηρεσίες που ετησίως δαπανούν τεράστια ποσά σε τεράστιο αριθμό βλαβών, συνεχώς αυξανόμενο, και αυτό το καθεστώς είναι μεπτό όσο διατηρείται διότι στραγγίζει την οικονομία της περιοχής και παραπέμπει σε οργανωμένες κλίκες ολίγων που συγκεντρώνει το χρήμα αυτό αδικαιολογήτως. Κάθε υπηρεσία οφείλει να δαπανά - επενδύει χρήματα ώστε οι βλάβες να μειώνονται και όχι να αυξάνονται. Υπάρχουν και υπηρεσίες που έχουν επενδύσει σε νέα δίκτυα και τεχνολογίες, είτε με ιδίους πόρους ή με ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις αλλά παρόλα αυτά οι βλάβες παρέμειναν βλάβες και οι οχλήσεις ατελείωτες. Τι να σκεφτεί κανείς για αυτές? Περισσότερο μεμπτή αυτή η πολιτική και καταδικαστέα. Πεταμένα λεφτά μέσα στην γη όλες αυτές οι επενδύσεις. Περισσότερο τραυματισμένες από ποτέ οι σχέσεις καταναλωτή - υπηρεσιών.
- τα τηλέφωνα διαμαρτυρίας πολιτών με χαμηλή πίεση νερού
- τα τηλέφωνα διαμαρτυρίας πολιτών χωρίς νερό
- οι εξώδικες καταγγελίες για κακή υδροδότηση
- οι απελπισμένες αναφορές πολιτών σε κανάλια και ραδιόφωνα
- οι αιτήσεις μείωσης λογαριασμών λόγω συχνών διακοπών από βλάβες
- οι φωνές στο κτίριο της υπηρεσίας από αγανακτισμένους πολίτες
- οι χειροδικίες στα γραφεία της υπηρεσίας (ω ναι, υπάρχουν τέτοια περιστατικά ακόμη και σήμερα)
Επιπλέον, εάν ρωτήσεις τους καταναλωτές αν είναι ευχαριστημένοι ή όχι με την υπηρεσία ύδρευσης και η απάντηση που πάρεις δεν έχει σχέση με την ύδρευση, αλλά για παράδειγμα με τους δρόμους που είναι σα ναρκοπέδιο, μην ανησυχείς, οι καταναλωτές δεν έχουν πρόβλημα με την ύδρευση, απλώς η άλλη υπηρεσία συντήρησης των δρόμων έχει απογοητεύσει τους πολίτες.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι τυχαία, αλλά συνδέονται άμεσα με μία βασική αρχή: η απρόσκοπτη εξυπηρέτηση των αναγκών ύδρευσης - αποχέτευσης του πολίτη μέσα στο σπίτι. Πρόσεξε, εξυπηρέτηση δεν σημαίνει να τρέξεις να του φτιάξεις την βλάβη γρήγορα, σημαίνει να έχεις λάβει πρόνοια ώστε κανενός είδους εξωτερική δύναμη, όσο μεγάλη και αν είναι αυτή, να μην καταφέρει ποτέ να διακόψει έστω και για αστείο για λίγο την υδροδότησή του. Αυτό σημαίνει και τίποτε άλλο, βάλτο καλά στο μυαλό σου, τα υπόλοιπα είναι τρύπες στο νερό.
Μα θα πεις γίνεται δίκτυο χωρίς βλάβη - διακοπή? Δεν με ενδιαφέρει είναι η απάντηση από τον καταναλωτή, κόψε τον λαιμό σου να βρεις λύση. Τόσο απλά και ψυχρά. Ανατριχιάζεις από το κύμα αγανάκτησης που κάνει τον καταναλωτή σου να τρέμει σύγκορμος, είναι βλέπεις το δίκαιο αυτού που πληρώνει αλλά τον πνίγει. Και έρχεσαι λοιπόν να ξαναρωτήσεις, ποιά ή ποιές είναι οι λύσεις? Λύσεις υπάρχουν, είναι η απάντηση. Θα τις βρεις εάν ψάξεις να βρεις τους κατάλληλους και έμπειρους μηχανικούς που λειτουργούν με βάση αυτή την αρχή και όχι με βάση το συμφέρον της τσέπης τους.
Η λύση που συνήθως προτείνεται από τους μηχανικούς και εξαγγέλεται μεγαλόστομα από τους διοικούντες είναι η αντικατάσταση του δικτύου με ένα καινούριο. Αυτό που κατασκευάζεται πραγματικά είναι ένα νέο δίκτυο δίπλα στο παλιό χωρίς σημαντικό όφελος εν τέλει για τους πολίτες αφού οι οχλήσεις συνεχίζονται και με το νέο δίκτυο λόγω κακοτεχνιών του εργολάβου και έλλειψης πρόνοιας απομόνωσης των οχλήσεων - βλαβών από το επίπεδο του ενιαίου δικτύου έκτασης δεκάδων οικοδομικών τετραγώνων στο επίπεδο της σωληνογραμμής μεταξύ δύο διασταυρώσεων. Πεταμένα λεφτά δηλαδή μέσα στην γη. Οι διοικούντες δυστυχώς ακόμα δεν έχουν καταλάβει ότι ο πολίτης δεν θέλει ακόμη ένα καινούριο έργο, θέλει να εξυπηρετείται σταθερά ποιοτικά και απρόσκοπτα. Όλα ξεκινούν από εκεί, κάτσε με την βοήθεια των κατάλληλων τεχνικών για να σχεδιάσεις τις παρεμβάσεις σου με γνωμωνα την σταθερή ποιοτικά και απρόσκοπτη εξυπηρέτηση του πολίτη. Το πλήθος των μεγαλοκατασκευών μόνο υποψίες μπορεί να εγείρουν εάν αυτές οι κατασκευές δεν συνοδεύονται από τα ελάχιστα απαραίτητα εχέγγυα για την σταθερή και απρόσκοπτη εξυπηρέτηση του πολίτη.
Εάν ψάχνεις για ένα παράδειγμα υπόδειγμα κατασκευής έργου που διασφαλίζει την σταθερότητα της υδροδότησης στο δίκτυο εδώ και 5-6 χρόνια, κοίταξε αυτό που έγινε στη Νέα Καλλικράτεια Χαλκιδικής. Έναν παραθαλάσσιο οικισμό που αυξάνει τον πληθυσμό του τρομακτικά το καλοκαίρι, κατάφερε να διασφαλίσει απρόσκοπτα νερό σε όλα τα σπίτια του οικισμού ακόμη και το καλοκαίρι, ακόμη και όταν εμφανίζονται βλάβες. Τρέξε, ρώτα, μάθε τι, πως, ποιός, μην ντρέπεσαι, κάνε κτήμα την γνώση που θα λάβεις για να την εφαρμόσεις και εσύ στο δίκτυό σου και να ησυχάσεις επιτέλους. Ο καταλληλότερος μάρτυρας αυτού του γεγονότος είναι ο δημότης της Καλλικράτειας, ρώτησέ τον, πρόσεξε τι θα τον ρωτήσεις και πως θα το ρωτήσεις, λαμβάνοντας υπόψη αυτά που γράψαμε πιο πάνω.
