Το ενεργειακό πιστοποιητικό, περιλαμβάνει χώρο στην 2η σελίδα του για 3 προτάσεις ενεργειακών παρεμβάσεων στο επιθεωρημένο κτίριο εμφανίζοντας ανάμεσα στα άλλα και το ποσοστό % εξοικονόμησης ενέργειας, εφόσον εφαρμοστεί στο μέλλον το κάθε προτεινόμενο σενάριο. Στο 1ο μέρος είδαμε την χρησιμότητα της προσθήκης ανεμιστήρων οροφής στα ψυκτικά φορτία του κτιρίου (μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας ψύξης) και τι σημαίνει για το παλιό κτίριο η επιλογή της θερμομόνωσης στους τοίχους (το επιβαρύνει άσκοπα με θερμογέφυρες εάν δεν εφαρμόστηκε θερμομόνωση στους τοίχους).

Γενικά

Ο ενεργειακός επιθεωρητής χρησιμοποιεί το λογισμικό του ΤΕΕ για να καταχωρήσει τα δεδομένα που κατέγραψε από την αυτοψία στο κτήριο. Το λογισμικό του παρέχει την δυνατότητα να καταχωρήσει διάφορα σενάρια ενεργειακής αναβάθμισης του κτιρίου και να δει σε ποιά κατηγορία μπορεί να ανέβει το κτήριο. Η ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ ελέγχει μερικώς το αρχείο αποτελεσμάτων του λογισμικού ΤΕΕ και αν δεν βρει σενάρια ενημερώνει τον επιθεωρητή ότι του λείπουν από ένα μέχρι και τρία σενάρια αναβάθμισης. Δεν του απαγορεύει όμως την οριστική υποβολή του αρχείου.

Η δυνατότητα που παρέχεται για εξέταση σεναρίων παρέμβασης αλλά και του κόστους αυτής είναι προς όφελος του εκάστοτε ιδιοκτήτη ή διαχειριστή για λογαριασμό του οποίου εκδίδεται το ΠΕΑ. Για τον ενεργειακό επιθεωρητή όμως σημαίνει πρόσθετο χρόνο εργασίας και γι'αυτό από ένα μεγάλο μέρος των επιθεωρητών δεν γίνεται εξέταση σεναρίων. Επιπλέον, η γνώση του κόστους παρέμβασης σημαίνει ότι έγινε μία βασική έρευνα αγοράς από την πλευρά του επιθεωρητή και ότι πιθανώς έχει συλλέξει από τους προμηθευτές τους συντελεστές θερμοπερατότητας των υλικών παρέμβασης. Αυτή είναι και η δυσκολότερη περίπτωση εργασίας, ενώ εναλλακτικά ο επιθεωρητής μπορεί να χρησιμοποιήσει τους πίνακες ατελούς θερμομόνωσης, που δίνουν σαφώς καλύτερους συντελεστές από το υφιστάμενο κτήριο αλλά ενδεχομένως χειρότερους από τους συντελεστές που δίνουν οι προμηθευτές - κατασκευαστές.

Είναι αμφίβολο όμως εάν αυτή η διαδικασία υλοποιείται από σημαντικό ποσοστό επιθεωρητών διότι η μεγάλη κάθοδος των αμοιβών ανά ΠΕΑ τους αποθαρρύνει από τέτοιες επενδύσεις του διαθέσιμου χρόνου τους. Για όσους όμως εξετάζουν έστω και ένα σενάριο ενεργειακής αναβάθμισης, θέλουμε να επιστήσουμε την προσοχή σε ορισμένα σημεία του λογισμικού του ΤΕΕ τα οποία εάν αξιοποιηθούν σωστά το κτίριο μπορεί να έχει στην διάθεσή του μία τουλάχιστον πρόταση αναβάθμισης με σημαντική πιθανότητα να κερδίσει το λιγότερο μία κατηγορία ανά περίπτωση.

Μέση κατανάλωση ζεστού νερού χρήσης ανά έτος (ΖΝΧ, κμ/έτος)

Σε ορισμένες κτιριακές χρήσεις ο υπολογισμός του ετήσιου ΖΝΧ γίνεται με βάση τα τετραγωνικά, δίνεται δηλαδή ένας συντελεστής ετήσιας ποσότητας ΖΝΧ ανά τετραγωνικό μέτρο δαπέδου, ο οποίος πολλαπλασιάζεται με τα αντίστοιχα τετραγωνικά μέτρα. Στα τετραγωνικά αυτά δεν βάζουμε όλη την επιφάνεια του κτιρίου αλλά αφαιρούμε την επιφάνεια των κοινόχρηστων βοηθητικών χώρων όπως λουτρά, WC, διάδρομοι, κλιμακοστάσια ακόμη και αν έχουν ενσωματωθεί στην κύρια θερμική ζώνη λόγω όγκου μικρότερου από το 10% του συνολικού όγκου της ζώνης. Επίσης, εάν οι κοινόχρηστοι βοηθητικοί χώροι αποτελούν ξεχωριστή θερμική ζώνη, τότε θεωρούνται ότι δεν έχουν ανάγκη από ΖΝΧ (θέτουμε 0 κμ/έτος). Με αυτό τον τρόπο ελαφρύνουμε το κτίριο ενεργειακά και του δίνουμε την δυνατότητα να προωθηθεί προς ανώτερη ενεργειακή κατηγορία.

Διατάξεις αυτομάτου ελέγχου ζεστού νερού χρήσης

Όταν προτείνεται ένα σενάριο παρεμβάσεων στο εξεταζόμενο κτίριο, υπάρχει η δυνατότητα οι ενεργειακές καταναλώσεις για ΖΝΧ του κτιρίου να μειωθούν κατά 10%. Αυτό λογίζεται από την μεριά του λογισμικού του ΤΕΕ όταν επιλέξουμε την επιλογή Διατάξεις αυτόματου ελέγχου ΖΝΧ. Αυτό σημαίνει ότι ο ενεργεακός επιθεωρητής του μέλλοντος, όταν υλοποιηθεί η προτεινόμενη παρέμβαση, θα διαπιστώσει ότι το κτίριο διαθέτει κεντρική εγκατάσταση ΖΝΧ με διατάξεις αυτοματισμού, οι οποίες περιορίζουν τις σπατάλες ενέργειας και επιβραβεύονται με αυτό το 10%. Στις περιπτώσεις που προτείνεται κεντρική εγκατάσταση ΖΝΧ χωρίς διατάξεις αυτοματισμού ή προτείνεται τοπική εγκατάσταση ΖΝΧ, τότε το "δώρο" του 10% πρέπει να μηδενίζεται αποεπιλέγοντας την επιλογή Διατάξεις αυτόματου ελέγχου ΖΝΧ.

Στην φάση υλοποίησης του σεναρίου με διατάξεις αυτοματισμού ΖΝΧ, πρέπει να ληφθούν υπόψη τα ακόλουθα:

• Σε µεγάλα κτήρια με κεντρικές εγκαταστάσεις ΖΝΧ και μεγάλες ανάγκες ΖΝΧ, η χρήση πολυβάθµιων λεβήτων με εποχιακά µεταβλητή αποθήκευση ΖΝΧ εξοικονομεί ενέργεια.
• Η παροχή ΖΝΧ πρέπει να δίνεται σε όλα τα σηµεία του κτηρίου που υπάρχει απαίτηση για ΖΝΧ, ακόµη και στα πλυντήρια ή άλλες συσκευές που καταναλώνουν ΖΝΧ.
• Σε κτήρια µε µεγάλες απαιτήσεις ΖΝΧ, η παραγωγή θερµότητας για ΖΝΧ συνιστάται να γίνεται µέσω κεντρικών µονάδων θέρµανσης πετρελαίου ή αερίου, µε παράλληλη χρήση ηλιακών συλλεκτών και εφεδρική ηλεκτρική αντίσταση (απαιτείται εγκατάσταση θερµαντήρα boiler διπλής ή τριπλής ενέργειας).
• Στις µονοκατοικίες θα χρησιµοποιηθεί ένα συνδυασµένο σύστηµα θερµαντήρα διπλής ή τριπλής ενέργειας.
• Στις πολυκατοικίες θα χρησιμοποιηθεί κεντρικός λέβητας, που τροφοδοτεί µε ΖΝΧ τους boiler των διαµερισµάτων µε σύγχρονη θερμιδομέτρηση του ΖΝΧ ανά boiler µε δυνατότητα επιλεκτικής λειτουργίας για κάθε διαµέρισµα.
• Ο λέβητας µπορεί να είναι κοινός για θέρµανση+ΖΝΧ µε ξεχωριστή θερμιδομέτρηση θέρμανσης για κάθε διαµέρισµα.

Κατηγορία διατάξεων ελέγχου και αυτοματισμών

Όπως με την ύπαρξη αυτοματισμών ελέγχου ΖΝΧ το κτίριο πριμοδοτείται ενεργειακά, έτσι και με την ύπαρξη αυτοματισμών ελέγχου θέρμανσης+ψύξης για κατοικίες συν αερισμού για τα επαγγελματικά κτήρια, το κτίριο πριμοδοτείται ανάλογα με το είδος της χρήσης του και το επίπεδο αυτοματισμών του. Έναυση για την πριμοδότηση ή τιμωρία του κτιρίου δίνει η επιλογή του αντίστοιχου τύπου Α, Β, Γ, Δ, από τον ενεργειακό επιθεωρητή, μέσα στο λογισμικό του ΤΕΕ. Επειδή τα περισσότερα κτήρια της χώρας μας είναι παλιά και δεν διαθέτουν τους απαιτούμενους αυτοματισμούς, συνήθως κατατάσσονται στον τύπο Δ. Ο τύπος Δ σημαίνει ότι:

Συστήµατα παραγωγής, διανοµής & εκποµπής θέρµανσης-ψύξης για όλα τα κτήρια

• Ο έλεγχος της λειτουργίας των τερµατικών µονάδων και του δικτύου διανοµής είναι χειροκίνητος χωρίς θερµοστάτες χώρου.
• Ο έλεγχος των κυκλοφορητών του δικτύου διανοµής είναι χειροκίνητος ή χρονοπρόγραµµα, χωρίς καµία ανάδραση από τη ζήτηση θερµικού/ψυκτικού φορτίου.
• Η µονάδα παραγωγής θέρµανσης / ψύξης λειτουργεί µε σταθερή θερµοκρασία παροχής µέσου προς το δίκτυο διανοµής.
• Σε περίπτωση αλληλουχίας µεταξύ διαφορετικών µονάδων παραγωγής θέρµανσης-ψύξης δεν ελέγχεται η προτεραιότητα.

Συστήµατα αερισµού μόνο για τα επαγγελματικά κτήρια

• Σε περίπτωση µονάδων αερισµού ή/και κεντρικής κλιµατιστικής μονάδας ο έλεγχος της προσαγωγής αέρα είναι χειροκίνητος.
• ∆εν υπάρχει η δυνατότητα ελεύθερης µηχανικής ψύξης ή νυχτερινού αερισµού.
• Κανένας θερµοστατικός έλεγχος του αέρα προσαγωγής και της υγρασίας του αέρα.

Τα κτήρια που κατατάσσονται στον τύπο Δ (ομοίως για τύπο Α και Β) υπολογίζονται ενεργειακά ως τύπος Γ αρχικά, από το λογισμικό του ΤΕΕ, και στο τέλος "τιμωρούνται" με ένα ποσοστό προσαύξησης των ενεργειακών τους απαιτήσεων για θέρμανση+ψύξη+αερισμό. Το ποσοστό προσαύξησης εξαρτάται από την χρήση του κτιρίου, έτσι οι κατοικίες τιμωρούνται με συν 10% ενώ τα εμπορικά καταστήματα με συν 56%. Κτήρια που αποδεδειγμένα κατατάσσονται στον τύπο Β, επιδοτούνται με μείον 9%-27% και στον τύπο Α, επιδοτούνται με μείον 14%-53% στις ενεργειακές τους ανάγκες, ως προς τον τύπο Γ, αναλόγως με την χρήση του κτιρίου. Συνεπώς, ο ενεργειακός επιθεωρητής, όταν προτείνει σενάριο αναβάθμισης με αλλαγή του τύπου από Δ σε Γ, τότε θα πρέπει να λάβει υπόψη του (και να εξηγήσει στον πελάτη του) ότι ο εξοπλισμός θέρμανσης+ψύξης+αερισμού θα υπακούει στα παρακάτω:

Συστήµατα παραγωγής, διανοµής & εκποµπής θέρµανσης-ψύξης για όλα τα κτήρια

• Αυτόµατος έλεγχος της λειτουργίας των τερµατικών µονάδων σε επίπεδο ιδιοκτησίας/λειτουργικής αυτονοµίας. Ύπαρξη ενός θερµοστάτη χώρου και ενός αυτόµατου διακόπτη (π.χ. ηλεκτροβάνα αυτονοµίας) ανά ιδιοκτησία.
• Αυτόµατη υδραυλική ή θερµοκρασιακή προσαρµογή του δικτύου διανοµής στα θερµικά/ψυκτικά φορτία, µε εφαρµογή διατάξεων όπως: σύστηµα υδραυλικής ή
  θερµοκρασιακής αντιστάθµισης ή κυκλοφορητές µεταβλητού σηµείου λειτουργίας ή µονάδα παραγωγής θέρµανσης/ψύξης µε µεταβλητής θερµοκρασίας παροχή µέσου προς το δίκτυο διανοµής ανάλογα µε το φορτίο θέρµανσης / ψύξης.
• Σε περίπτωση αλληλουχίας µεταξύ διαφορετικών µονάδων παραγωγής θέρµανσης / ψύξης η προτεραιότητα βασίζεται µόνο στα θερµικά/ψυκτικά φορτία.

Συστήµατα αερισµού μόνο για τα επαγγελματικά κτήρια

• Σε περίπτωση µονάδων αερισµού ή/και κεντρικής κλιµατιστικής µονάδας εφαρµόζεται αυτόµατος έλεγχος της προσαγωγής αέρα µέσα στον χώρο µε χρονοδιακόπτη.
• ∆εν υπάρχει η δυνατότητα ελεύθερης µηχανικής ψύξης ή νυχτερινού αερισµού.
• Έλεγχος της θερµοκρασίας προσαγωγής του αέρα (σταθερή θερµοκρασία ίση µε την επιθυµητή). ∆εν υπάρχει έλεγχος της υγρασίας του αέρα. 

Όσο πιο μεγάλο τύπο αυτοματισμών επιλέγει να προτείνει, τόσο αυξάνει τις πιθανότητες το κτήριο να αναβαθμισθεί κατά μία ή περισσότερες ενεργειακές κατηγορίες, ταυτόχρονα όμως αυξάνει και το κόστος υλοποίησης του σεναρίου. Η λύση βρίσκεται προφανώς κάπου ενδιάμεσα και σε συνεννόηση πάντα με τον ιδιοκτήτη.

Περισσότερες ιδέες στο 3ο μέρος.